Odpowiedź na to pytanie nie jest tak prosta jak mogłoby się wydawać. Modelka zalicza się do osób, które mają realny wpływ na zdjęcia. W związku z tym pełni jedną ze znaczących ról we współpracy przy produkcji sesji zdjęciowej.
Przeczytaj też: Czy mogę wykorzystać zdjęcia z moim wizerunkiem?
Nagranie wideo:
Podcast: https://www.spreaker.com/episode/17010074
Modelka współtwórcą?
Przez to, że wpływa realnie na finalny efekt, który uzyskamy na zdjęciu, modelka może być współtwórcą fotografii.
Dlaczego? Ponieważ tak jak każdy człowiek może ona stworzyć utwór swoim działaniem.
Czym jest utwór?
Utworem jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Modelka posiada prawa autorskie
W praktyce wygląda tak, że modelki w swoich umowach bardzo często zawierają postanowienia dotyczące praw autorskich – oprócz oczywiście udzielania zgody na rozpowszechnianie wizerunku.
Kluczowym jest to, czy modelka może być współtwórcą zdjęcia – tak, ale…
Żeby zostać współtwórcą, każda ze współpracujących ze sobą osób musi tworzyć wkład, który będzie utworem. Pamiętaj, że czynności typowo techniczne nie wchodzą w tym momencie w grę (np. asystent).
Kolejną kwestią jest porozumienie – porozumienie faktyczne, które musi występować między modelką a fotografem – oraz innymi współtwórcami, gdy tacy występują.
Bez wkładu twórczego i porozumienia nie będzie mowy o współtwórstwie.
Umowa współautorska
Porozumienie może nastąpić w dowolnej formie. Jednakże, gdy już do takiego dochodzi, warto spisać je w formie umowy lub chociaż drogą mailową.
W celu zdefiniowania wkładów każdego współtwórcy, można posłużyć się prostą umową, gdzie zostaną opisane zadania oraz podział (np. procentowy) każdego z twórców. Nie ma to znaczenia do czasu, gdy nie przyjdzie do rozliczenia się z ewentualnego zarobku, które utwór mógłby przynieść.
Korzyści i bolączki bycia współautorem
Wprost wskazuje nam to art. 9 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
- Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej.
- Każdy ze współtwórców może wykonywać prawo autorskie do swojej części utworu mającej samodzielne znaczenie, bez uszczerbku dla praw pozostałych współtwórców.
- Do wykonywania prawa autorskiego do całości utworu potrzebna jest zgoda wszystkich współtwórców. W przypadku braku takiej zgody każdy ze współtwórców może żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeka uwzględniając interesy wszystkich współtwórców.
- Każdy ze współtwórców może dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia prawa autorskiego do całości utworu. Uzyskane świadczenie przypada wszystkim współtwórcom, stosownie do wielkości ich udziałów.
- Do autorskich praw majątkowych przysługujących współtwórcom stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o współwłasności w częściach ułamkowych.
Więcej informacji
W tym temacie napisałem już kilka artykułów. Jeżeli Cię on zainteresował, możesz przeczytać również poniższe artykuły:
